شهر اهواز با آب و هوای گرم خود به‌ویژه در تابستان‌ها که دما به ۵۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، شناخته می‌شود. شب‌ها و سایه‌ها همچنان گرمی را در خود حفظ می‌کنند و به تناسب انتظارها برای خنکی نمی‌پاسخند. در زمستان نیز درجه حرارت به پنج درجه بالای صفر می‌رسد که شهر را در دوره‌ای کم‌طول به سرما می‌کشاند. ماه‌های تیر و مرداد به عنوان دوره‌هایی با دماهای بسیار گرم شناخته می‌شوند در حالی که دی و بهمن با سرمای شدید خود به‌عنوان ماه‌هایی سرد در تاریخچه آب‌وهوای اهواز جا می‌گیرند. این شرایط آب‌وهوایی نیز ممکن است به دلیل آمیخته شدن مردمان مهمان‌نواز و خونگرم در اهواز باشد. سفر به این شهر برای گردشگران تجربه‌ای لذت‌بخش و به یادماندنی خواهد بود.
معرفی پل سفید اهواز
در قلب اهواز، رودخانه کارون به طول جریان دارد؛ این رودخانه به‌عنوان بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رودخانه کشور، شناخته می‌شود و تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران محسوب می‌شود. اطراف این رودخانه تاریخ‌های بزرگی شکل گرفته است. از زمانی که کشتیرانی در کارون آغاز شده، مدت‌ها گذشته است. این رودخانه از مناطق کوهستانی بختیاری خود را آغاز کرده و آب آشامیدنی برای شهر را فراهم می‌کند.
رودخانه کارون شهر اهواز را به دو نیمه شرقی و غربی تقسیم می‌کند، و این دو نیمه توسط پل‌های مختلف به یکدیگر متصل می‌شوند. از جمله پل‌های شناخته‌شده، پل سفید نام دارد. این پل، نخستین پل معلق ایران بوده و در دوره پهلوی دوم ساخته شده است. این پل به عنوان یکی از مهمترین اثار معماری منطقه شناخته می‌شود و همچنین با نام‌های دیگری مانند پل هلالی و پل معلق هم شناخته می‌شود. در سال ۱۳۷۸، این پل با شماره ثبت ۲۴۹۳ به عنوان یک آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پل سفید در گذشته برای عبور عابران پیاده، وسایل نقلیه درشکه و ماشین‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما اکنون برای عبور مردم و خودروها به صورت یکطرفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پل با طراحی منحصر به فرد و موقعیت جغرافیایی خاص، یکی از مکان‌های دیدنی و جذاب اهواز است.
تاریخچه پل سفید اهواز
طرح پروژه
در سال ۱۳۱۲، پروژه ساخت پل سفید اهواز آغاز شد. در آن زمان، تنها پلی که بر روی رودخانه کارون وجود داشت، پل فلزی راه‌آهن بود که به نام پل سیاه شناخته می‌شد. این پل برای ارتباط راه‌آهن سراسری با بندر امام خمینی (بندر شاپور در آن دوران) ساخته شده بود.
در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۱۲، قرارداد ساخت پل سفید اهواز بین میرزا علی‌خان منصور، وزیر طرق و شوارع ایران، و اسکار لیندال، نماینده شرکت سوئدی “سونسکاانتر پرناداکتی پولاکت” منعقد شد. هزینه انجام این پروژه به پنج میلیون و ۷۸۰ هزار ریال برآورد شده بود و پرداخت آن به‌عهده بانک ملی ایران قرار داشت.
مصالح و لوازم مورد نیاز برای ساخت پل از طرف شرکت سنتاب تهیه شده و پس از تأیید رسمی سفارت ایران در استکهلم به کشور سوئد ارسال شد. این پروژه با تلاش‌های متعدد در طول سال‌ها به اجرا درآمد و نهایتاً منجر به احداث پل معلق سفید اهواز شد.
ساخت پل سفید اهواز
در اوایل مهر ماه سال ۱۳۱۳، موقعیت مکانی برای ساخت پل سفید روی رودخانه کارون تعیین شد. یک مهندس آلمانی به همراه همسرش مسئولیت اجرایی ساخت این پل را برعهده گرفتند. تا تیر ماه سال ۱۳۱۴، فرآیند ساخت پایه‌های پل معلق به پایان رسیده بود. کار با پیشرفت خوبی در حال انجام بود و به مراحل آخر خود نزدیک می‌شد.
در مرحله بعد، نوبت به سوار کردن هلالی دوم پل رسید. انگلیسی‌های مشغول کار در شرکت نفت آن زمان لوازمی را به عنوان حمایت دراختیار سازندگان پل قرار داده بودند. این لوازم برای نصب قوس‌های پل مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما در همین مرحله از کار، انگلیسی‌ها لوازم و جرثقیل مربوطه را پس گرفتند.
با گذر زمان، شرایط به‌گونه‌ای تغییر کرد که مهندس آلمانی به دلیل ناکامی و نیمه‌تمام ماندن پروژه، احساس ناراحتی کرد و از دنیا فرار کرد.
بهره‌برداری
با این حال، همسر این مهندس آلمانی ناامید نشد و تصمیم به ادامه‌ی پروژه گرفت. او با وسایل و امکانات ابتدایی که در اختیار داشت و با استفاده از چند دوبه به جای جرثقیل، مراحل نصب قوس دوم را نیز انجام داد. این تلاش‌های پیوسته باعث شد که پل معلق سفید اهواز آماده بهره‌برداری شود. خوشبختانه، همسر مهندس آلمانی با این اقدامات موفق به اتمام ساخت پل شد و پل سفید بهره‌برداری شد. این تجربه نشان از تصمیم‌گیری قاطعانه و تلاش بی‌وقفه برای اجرای پروژه بود که باعث موفقیت در احداث این پل بزرگ شد. اما متأسفانه تاریخ سرنوشت همسر مهندس آلمانی پس از اتمام پل معلق سفید اهواز معلوم نیست.
اولین آزمایش پل سفید اهواز
آزمایش نهایی پل سفید اهواز به مدت چهار ساعت و نیم طول کشید و در نهایت پس از اشتباهاتی که باعث بیش از هفت ماه تأخیر در انجام پروژه شده بود، در تاریخ ۳۰ شهریور ۱۳۱۵ به منطقه راه‌آهن جنوب تحویل داده شد. این پل با ضمانت بیست و چهار ماهه و عمر مفید پنجاه ساله به بهره‌برداری رسید. در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۱۵ این پل رسماً افتتاح شد و برای عبور از آن شرایط زیر تعیین شد:
- باید در هنگام عبور بیش از یک ماشین روی پل در حال حرکت نباشد.
- امکان حرکت چند درشکه پشت سر هم روی پل وجود نداشته باشد.
- سرعت حداکثر اتومبیل‌ها در زمان عبور از پل محدود به پنج کیلومتر در ساعت باشد.
بازسازی
با توجه به اینکه مدت عمر مفید پل برآورد شده بود که پنجاه سال بود، در سال ۱۳۸۹ عملیات مرمت و بهبود پل سفید آغاز شد. این عملیات شامل جوش‌کاری اتصالات و قطعات فرسوده، بتن‌ریزی، کف‌سازی، انجام سند بلاست، ساخت نرده و رنگ‌آمیزی پل بود. پل سفید اهواز از سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این پل علاوه بر ارزش تاریخی و معماری خود، به عنوان یک نماد اصیل و مهم در مناظر شهری اهواز تلقی می‌شود.
معماری پل سفید اهواز
پل سفید اهواز، یک پل کاملاً فلزی است و روی پایه‌های بتنی قرار دارد. ابعاد اصلی این پل به شرح زیر است: طول پل ۲۰٫۵۰۱ متر، عرض آن ۸٫۹ متر و ارتفاع آن ۱۳ متر می‌باشد. این پل دارای دو قوس بتنی با طول‌های ۱۲ و ۲۰ متر است که به ترتیب در ابتدا و انتهای پل قرار دارند. پل سفید دارای دو پیاده‌رو برای عبور عابران نیز می‌باشد.
پل سفید اهواز دارای سه دهانه بزرگ با طول‌های ۱۳۶ و ۱۳۰ متر است که به عبور خودروها اختصاص دارند، و همچنین یک دهانه میانی با طول ۴۹ متر برای عبور قطارها و دو دهانه کناری با طول‌های ۱۲ و ۲۰ متر برای عبور اتوبوس‌ها و خودروهای عریض می‌باشد. تمام قطعات پل سفید با استفاده از پیچ و مهره به‌هم متصل شده‌اند. این پل به دلیل ابعاد و طراحی منحصر به فرد خود، یکی از نمادهای شهر اهواز و یک اثر معماری برجسته به شمار می‌آید.
پل سفید اهواز کجاست؟
شهر اهواز به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌شود. بخش شرقی شامل مرکز شهر، بافت قدیمی‌تر و بیشتر کارخانه‌ها و اداره‌های وابسته به نفت و فولاد است. در این منطقه فعالیت‌های صنعتی و تجاری بسیاری انجام می‌شود. بخش غربی اهواز نسبت به بخش شرقی کمی مسکونی‌تر بوده و مناطق مسکونی‌تری دارد.
پل معلق اهواز نقطه اتصال بین این دو بخش شهری است و بخش شرقی و غربی اهواز را به یکدیگر وصل می‌کند. خیابان طالقانی و میدان شهدا در بخش شرقی اهواز با وجود پل سفید به مناطقی نظیر امانیه، فلکه فرمانداری و بیمارستان رازی در بخش غربی اهواز متصل می‌شوند.
آدرس و لوکیشن پل سفید
آدرس: استان خوزستان، اهواز، حدفاصل میدان شهدا و خیابان فلسطین (اداره پست)
جاهای دیدنی نزدیک پل سفید اهواز
بازدید از جاهای دیدنی در نزدیکی پل سفید اهواز می‌تواند تجربه‌ای شگفت‌انگیز باشد. زمان‌بندی مناسب و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند شما را قادر به دیدن این مکان‌ها کند. در زیر لیستی از جاهای دیدنی اطراف پل سفید اهواز بهمراه فواصل تقریبی آن‌ها را مشاهده می‌کنید:
- کاروانسرای معین التجار: ۶۵ متر
- خانه ماپار: ۲.۲ کیلومتر
- کلیسای مسروپ مقدس: ۱ کیلومتر
- سقاخانه اهواز: ۱.۴ کیلومتر
- پارک جزیره: ۱ کیلومتر